S&P SmallCap 600 Index: een boeiende index om via een ETF in te beleggen?

Wie zijn portefeuille wat breder wil spreiden dan enkel de bekende blue chips zoals Apple, Microsoft of Johnson & Johnson, komt al snel uit bij de minder bekende maar verrassend dynamische hoek van de beurs: small caps. En één van de meest relevante indices voor Amerikaanse small caps is de S&P SmallCap 600 Index. Een onderbelichte maar razend interessante index voor wie durft te kijken waar de grote jongens nog niet massaal aanwezig zijn.

In deze uitgebreide analyse bekijken we wat deze index precies inhoudt, waarom hij anders is dan andere smallcap-indices, wat de voordelen (en risico’s) zijn van beleggen in deze bedrijven via een ETF, en hoe je hier als Belgische belegger praktisch mee aan de slag kan.

Wat is de S&P SmallCap 600 Index precies?

De S&P SmallCap 600 Index is een aandelenindex samengesteld door Standard & Poor’s die – zoals de naam al weggeeft – de prestaties volgt van 600 kleinere Amerikaanse bedrijven. Het gaat hier niet om microcaps of obscure start-ups, maar wel degelijk om beursgenoteerde bedrijven met een marktwaarde tussen grofweg 1 miljard en 6 miljard dollar. Dat is voor Amerikaanse normen klein, maar vaak gaat het om winstgevende, goed geleide bedrijven met een regionale of sectorale focus.

Wat deze index meteen onderscheidt van veel andere small cap-indices (zoals de Russell 2000), is het feit dat er strengere criteria gelden voor opname. Zo moeten bedrijven:

• winstgevend zijn over de laatste vier kwartalen,
• voldoende liquiditeit en verhandelbaarheid hebben,
• een Amerikaanse hoofdzetel en beursnotering hebben.

Dat lijkt vanzelfsprekend, maar het zorgt er wél voor dat de S&P SmallCap 600 minder volatiel is dan andere small cap-indices en een iets hoger rendement op lange termijn laat zien. Kortom: het kaf wordt al een beetje van het koren gescheiden.

Waarom beleggen in small caps via een index en geen individuele aandelen?

Small caps zijn de kameleonachtige spelers op de beurs. Ze veranderen snel, groeien onverwacht of vallen net hard terug. Wie al ooit individueel heeft belegd in een small cap, weet hoe snel het kan gaan. Een goed kwartaalrapport kan een koers verdubbelen, een tegenvallende guidance halveert het aandeel. Het potentieel is gigantisch, maar het risico eveneens.

Daarom is beleggen via een ETF die een brede small cap-index volgt een slimme manier om toch van die dynamiek te profiteren, maar dan met minder hoofdpijn. Je spreidt immers je inleg over 600 bedrijven. De kans dat één of twee van die bedrijven onderuitgaan is reëel, maar het zal nauwelijks voelbaar zijn in de totale prestatie. En daar zit nu net de kracht: je speelt in op de groeipotentie van kleine bedrijven zonder elke dag individuele risico’s op de voet te moeten volgen.

Bovendien profiteren small caps vaak van lokale economische groei. Ze zijn doorgaans minder afhankelijk van internationale geopolitiek, dollarfluctuaties of mondiale recessies dan hun grotere broers. Ze worden wel geraakt, zeker, maar reageren anders. Dat maakt ze een interessant diversificatiemiddel naast large caps of internationale ETF’s.

Wat zijn de prestaties van de S&P SmallCap 600 in historisch perspectief?

Historisch gezien presteert de S&P SmallCap 600 behoorlijk goed. Volgens cijfers van S&P Dow Jones Indices lag het gemiddelde jaarlijkse rendement tussen 1994 en 2023 op ongeveer 10 tot 11%, vergelijkbaar met of zelfs net iets beter dan de S&P 500 over dezelfde periode. En dat ondanks de hogere volatiliteit.

Wat opvalt is dat small caps het bijzonder goed doen in herstelperiodes na een crisis of recessie. Na de dotcom-crash en de financiële crisis van 2008 liepen small caps relatief sneller en krachtiger terug omhoog dan large caps. Het zijn de durvers en pioniers van de economie, die sneller schakelen en wendbaarder zijn. Dat werkt in hun voordeel wanneer markten zich herpakken.

Maar let op: tijdens crisismomenten vallen ze ook harder terug. Tijdens de coronacrash in maart 2020 bijvoorbeeld verloor de S&P SmallCap 600 in enkele weken tijd meer dan 40%. Wie in deze index belegt, moet dus tegen een stootje kunnen én bereid zijn om de stormen uit te zitten.

Welke ETF’s volgen de S&P SmallCap 600 en zijn interessant voor Belgische beleggers?

Er zijn verschillende ETF’s die deze index volgen, maar niet allemaal zijn ze even geschikt voor de Belgische markt. Hier een greep uit de meest relevante opties:

• iShares S&P SmallCap 600 UCITS ETF (ISIN: IE00BF4RFH31) – Dit is een Ierse ETF, wat gunstig is voor Belgische beleggers gezien de fiscale behandeling van dividend en vermogenswinst. Deze ETF is genoteerd in euro, wat wisselkoersrisico iets beter beheersbaar maakt.
• SPDR S&P 600 Small Cap ETF (ISIN: US78464K8896) – Een populaire Amerikaanse ETF, maar hou hier rekening met 30% Amerikaanse bronbelasting op dividenden én een iets minder gunstige fiscaliteit voor Belgen.

Wie op lange termijn belegt, kijkt best naar de total expense ratio (TER). De iShares-variant heeft een TER van rond de 0,40%, wat nog relatief scherp is voor een small cap ETF. De liquiditeit is goed en de spreiding is breed.

Voor Belgen is het doorgaans het voordeligst om een Europese UCITS ETF te kiezen, met domicilie in Ierland of Luxemburg. Dat voorkomt een dubbele belasting op dividenden en maakt het makkelijker om de ETF in een beleggingsrekening bij een Belgische broker (zoals Bolero, Keytrade of DEGIRO) op te nemen.

Wat zijn de risico’s en wanneer past deze index niet in je portefeuille?

Small caps zijn leuk en spannend, maar niet voor iedereen. Wie het vooral moet hebben van stabiliteit, dividendinkomsten of voorspelbare groei is mogelijk beter af met large caps of dividendaristocraten. Small caps kunnen jaren underperformen en vragen dus een lange adem.

Bovendien: bij economische krimp, stijgende rentes of verminderde kredietverlening krijgen kleine bedrijven het vaak eerst lastig. Ze hebben minder onderpand, minder cashbuffers en worden sneller geraakt door dalende consumentenuitgaven of dure financiering. Zeker in periodes van inflatie of hoge rente kan dit een rem zetten op hun prestaties.

Een ander belangrijk punt: small caps zijn minder vaak het onderwerp van analistenonderzoek. Dat kan leiden tot inefficiëntie, maar ook tot verrassingen – positief én negatief. Via een ETF vang je dit deels op, maar weet dat het risico anders is dan bij grote beurswaarden.

En ten slotte: beleggers die hoofdzakelijk focussen op ESG-criteria of duurzaam beleggen, zullen merken dat small cap-indices daar minder transparantie rond bieden. De meeste small caps rapporteren veel minder over milieubeleid of sociale verantwoordelijkheid dan hun grote tegenhangers.

Is dit een goed moment om in te stappen in de S&P SmallCap 600 via een ETF?

Tijdstipkeuze is altijd een delicate zaak in beleggen. Maar interessant genoeg zijn small caps relatief goedkoop geprijsd ten opzichte van large caps eind 2024 en begin 2025. De koers-winstverhouding van de S&P SmallCap 600 ligt beduidend lager dan die van de S&P 500. Dat wijst op onderwaardering, wat op middellange termijn vaak een positief signaal is.

Veel beleggers zitten momenteel zwaar in technologie of grote namen, terwijl small caps op de achtergrond zijn gebleven. Historisch gezien is dat vaak een goed moment om net daar wél in te stappen. Denk aan het “contrarian investing” principe: wanneer iedereen naar links kijkt, loont het soms om rechts te gaan.

Persoonlijk zie ik small caps als een waardevolle aanvulling op een gebalanceerde portefeuille. Niet als kern, maar als extra motor. Iets dat mee kan trekken wanneer de economie aantrekt, maar dat je gerust kunt laten rusten in slechtere tijden. Zelf hou ik een positie aan van zo’n 10 à 15% van mijn aandelenallocatie in small caps, hoofdzakelijk via de iShares S&P SmallCap 600 ETF. En dat voelt – ondanks de ups en downs – als een gezonde portie extra pit.