Federale aanklagers starten onderzoek naar implosie First Brands
De Amerikaanse justitie is officieel een onderzoek gestart naar de spectaculaire ineenstorting van First Brands Group, een producent van auto-onderdelen die in september onder Chapter 11 faillissementsbescherming aanvroeg. Het bedrijf, ooit gewaardeerd op miljarden dollars, stortte in na beschuldigingen van financiële onregelmatigheden en verdwenen activa. Federale aanklagers willen achterhalen of de onderneming, haar bestuur of externe financiers zich schuldig hebben gemaakt aan fraude, misleiding van investeerders of het verdoezelen van schulden. De zaak dreigt uit te groeien tot een van de grootste financiële schandalen van het jaar in de Verenigde Staten.
Verdwenen miljarden en groeiende schuldenput
First Brands, bekend van merken als Rain-X en FRAM, bouwde de afgelopen jaren een ingewikkelde schuldenstructuur op, waarbij miljarden aan vorderingen werden doorverkocht aan financieringsmaatschappijen. Toen het bedrijf begin september betalingsproblemen meldde, bleek de situatie veel ernstiger dan verwacht. Volgens de grootste crediteur Raistone zou tot wel 2,3 miljard dollar aan activa “eenvoudigweg verdwenen” zijn. Deze middelen waren bedoeld als onderpand voor handelsfinanciering, maar konden niet worden teruggevonden in de boekhouding.
In documenten die bij de faillissementsrechtbank werden ingediend, stelde Raistone dat de interne onderzoekscommissie van First Brands “niet onafhankelijk” is en drong het aan op een gerechtelijke benoeming van een externe onderzoeker. Het bedrijf zelf gaf intussen toe dat het ruim 1,9 miljard dollar aan uitstaande vorderingen niet kan traceren en dat de resterende liquide middelen nog amper 12 miljoen dollar bedragen — een fractie van de schuldpositie. De ontluisterende cijfers hebben niet alleen de schuldeisers, maar ook beleggers en toezichthouders wakker geschud.
Grote financiële spelers zwaar blootgesteld
Het debacle bij First Brands heeft ook gevolgen voor de bredere financiële sector. De beleggingsbank Jefferies meldde dat haar dochteronderneming Leucadia voor 715 miljoen dollar aan vorderingen heeft uitstaan bij First Brands. Ook UBS zou meer dan 500 miljoen dollar blootstelling hebben. Deze cijfers tonen aan hoe diep private kredietfondsen en banken verstrengeld raakten met het schuldennetwerk van First Brands.
Analisten waarschuwen dat de zaak een groter structureel probleem blootlegt: de groei van de zogeheten “private credit-markt”, waarin bedrijven buiten de traditionele banken om miljarden lenen via minder transparante constructies. De affaire dreigt het vertrouwen in die markt ernstig te schaden, zeker nu blijkt dat zelfs ervaren financiële instellingen de risico’s niet volledig hebben doorgrond. Sommige experts vergelijken het met de eerste scheuren in de derivatenmarkt vlak voor de kredietcrisis van 2008.
Justitie neemt de zaak hoog op
Het onderzoek wordt geleid door het kantoor van de U.S. Attorney for the Southern District of New York, dat bekendstaat om zijn agressieve aanpak van financiële fraudezaken. Volgens bronnen dicht bij het dossier bevindt het onderzoek zich nog in een “fact-finding” fase, waarbij documenten worden verzameld en voormalige medewerkers worden ondervraagd. Toch zou het ministerie van Justitie (DOJ) de zaak al als “prioritair” hebben bestempeld, gezien de omvang van de vermoedelijke verliezen en de potentiële impact op de kredietmarkten.
Indien het onderzoek aanwijzingen oplevert van bewuste misleiding of valsheid in geschrifte, kunnen topmanagers en financiële partners zich verwachten aan strafrechtelijke vervolging. Het zou niet de eerste keer zijn dat een Amerikaanse fabrikant in moeilijkheden terechtkomt door agressieve boekhoudpraktijken. De zaak roept herinneringen op aan de schandalen rond Enron en Delphi, waar eveneens miljarden verdwenen via interne constructies die door accountants jarenlang onopgemerkt bleven.
Een waarschuwing voor de private-creditsector
De ondergang van First Brands toont hoe kwetsbaar het ecosysteem van particuliere schuldfinanciering is geworden. In tegenstelling tot klassieke bankleningen, die onder streng toezicht van toezichthouders staan, opereren private kredietverstrekkers grotendeels in de schaduw. Dat maakt fraude of verkeerde waarderingen moeilijker te detecteren tot het te laat is.
Beleggers in deze markt — van pensioenfondsen tot institutionele investeerders — volgen het dossier dan ook op de voet. Mocht blijken dat First Brands bewust cijfers heeft vervalst of activa heeft verdonkeremaand, dan zou dat de roep om strengere regelgeving en transparantie alleen maar versterken. Het onderzoek van de federale aanklagers zal daarom niet enkel gevolgen hebben voor dit ene bedrijf, maar kan ook de toekomst van de snelgroeiende private-creditmarkt mee vormgeven.
Voorlopig blijft het wachten op concrete resultaten van het onderzoek. Maar één ding is duidelijk: de ineenstorting van First Brands zal nog lang nazinderen in de financiële wereld — als waarschuwing voor bedrijven die met cijfers spelen, en voor investeerders die blind vertrouwen op groei in een grijs gebied van de kredietmarkt.
