Hoe lees je een candlestick chart: uitleg voor dummies

Beleggen zonder grafieken is als autorijden zonder dashboard: je kunt het proberen, maar je eindigt geheid ergens in de berm. Eén van de krachtigste grafieken die beleggers gebruiken om koersbewegingen te begrijpen, is de candlestick chart. Hoewel het op het eerste gezicht lijkt alsof iemand met wat gekleurde rechthoekjes en lijntjes is gaan knutselen, zit er een schat aan informatie in verborgen. Vandaag ga ik uitleggen hoe je een candlestick chart leest, zelfs als je nu nog geen idee hebt wat een ‘bullish engulfing pattern’ of ‘doji’ betekent.

Wat is een candlestick chart eigenlijk?

Een candlestick chart is een manier om de prijsbewegingen van een aandeel, crypto of ander beleggingsinstrument te visualiseren. In plaats van saaie lijnen, gebruikt een candlestick chart kaarsjes (vandaar de naam) die meteen laten zien wat er binnen een bepaalde periode met de koers is gebeurd. Elk kaarsje vertelt vier dingen:

• Open: de prijs bij het begin van de periode.
• Close: de prijs bij het einde van de periode.
• High: de hoogste prijs in die periode.
• Low: de laagste prijs in die periode.

Stel je voor: je bekijkt de candlestick van vandaag. De bovenkant van het kaarsje laat zien hoe hoog de prijs steeg, de onderkant toont de laagste dip. De ‘body’ van het kaarsje, het dikke deel, toont het verschil tussen de openings- en slotkoers. Was de slotkoers hoger dan de openingskoers? Dan is de body meestal groen of wit. Was de slotkoers lager? Dan is hij rood of zwart.

Ik moet toegeven: in mijn eerste maanden als belegger keek ik vooral naar deze kaarsjes alsof ik in een Chinees restaurant zat zonder menukaart. Alles leek op elkaar, en ik begreep er niks van. Maar met een beetje geduld begon ik patronen te zien, en dat veranderde mijn hele aanpak.

Hoe interpreteer je een enkele candlestick?

Elke individuele candlestick kan al veel prijsgeven over de strijd tussen kopers en verkopers. Soms schreeuwt een kaars letterlijk tegen je: “de kopers winnen!” of “de verkopers zijn aan zet!”. Hier enkele basisvormen die je vaak ziet:

Grote groene (of witte) candle: Krachtige koopdruk. Kopers domineren de markt en duwen de prijs omhoog.

Grote rode (of zwarte) candle: Sterke verkoopdruk. Verkopers nemen de overhand en drukken de prijs naar beneden.

Doji: Dit is een kaarsje waar de open en close vrijwel gelijk zijn. Een doji geeft aan dat er twijfel is in de markt. Noch kopers noch verkopers winnen de strijd duidelijk. Vaak zie ik zo’n doji als een teken om even op mijn handen te gaan zitten en niet halsoverkop in of uit een positie te springen.

Hamer: Deze candlestick ziet eruit als een kleine body met een lange staart naar beneden. Dit wijst vaak op een mogelijke ommekeer naar boven na een daling. Wie ooit met de nagel op de kop een plank heeft rechtgezet, snapt het beeld wel.

Een tip uit eigen ervaring: het loont echt om een week lang elke dag vijf minuten candlesticks te bekijken zonder direct te willen handelen. Gewoon kijken, tekenen en interpreteren. Op termijn leer je de ’taal’ beter spreken dan je denkt.

Wat betekenen candlestick patronen precies?

Als individuele kaarsen al veel vertellen, dan vertellen combinaties van kaarsen een heus verhaal. Denk aan een soapserie waarin karakters samen een ingewikkeld plot vormen. Hier enkele bekende patronen die zelfs een beginner snel kan herkennen:

Bullish engulfing pattern: Een kleine rode kaars gevolgd door een grotere groene kaars die de vorige volledig “omhult”. Dit is een sterk signaal dat kopers momentum krijgen.

Bearish engulfing pattern: Het tegenovergestelde: een kleine groene kaars, gevolgd door een grote rode kaars. Pas op: dit kan wijzen op een daling.

Morning star: Een dalende rode kaars, een kleine kaars (meestal een doji) en daarna een sterke groene kaars. Een klassiek omkeerpatroon naar boven.

Evening star: Net andersom: stijgende groene kaars, doji, en dan een forse rode kaars. Waarschuwing voor mogelijke koersdaling.

Mijn persoonlijke ervaring is dat patronen pas echt betrouwbaar worden wanneer ze plaatsvinden rond belangrijke steun- of weerstandsniveaus. Een bullish engulfing op het midden van een trend zegt veel minder dan eentje vlak boven een stevige steunlijn. Zoals bij een goed verhaal: de setting doet ertoe.

Hoe gebruik je candlesticks om betere beslissingen te maken?

Zelfs al ken je straks alle kaarsjes en patronen uit je hoofd, candlestick charts zijn geen magische kristallen bollen. Ze geven signalen, geen garanties. Toch gebruik ik ze dagelijks om mijn kansen beter in te schatten. Hoe? Door ze altijd in combinatie met andere elementen te bekijken:

• Trendlijnanalyse: Lopen we in een stijgende of dalende trend? Candlesticks zijn betrouwbaarder als ze inspelen op bestaande trends.
• Volume: Bewegingen met veel volume zijn krachtiger dan die met weinig volume. Een grote bullish candle zonder verhoogd volume? Daar ga ik persoonlijk niet te hard op vertrouwen.
• Steun- en weerstandsniveaus: Candlestick patronen rond deze niveaus zijn vaak betrouwbaarder dan midden in niemandsland.

Ook handig: zoom altijd even uit. Als je enkel een vijfminutengrafiek bekijkt, zie je misschien een hammer die geweldig bullish oogt. Maar als je uitzoomt naar een daggrafiek, blijkt het slechts een kleine opleving in een algemene dalende markt. Daar ben ik ooit meer dan eens de mist mee ingegaan, en geloof me: dat leer je snel af.

Als laatste raad ik aan om je emoties aan de kapstok te hangen wanneer je candlesticks analyseert. De ene dag ben je geneigd overal kansen te zien, de andere dag lijkt elke kaars je te waarschuwen voor een crash. Nuchterheid, geduld en herhaling zijn echt je beste vrienden hier.

Zijn candlestick charts geschikt voor elke belegger?

Candlestick charts zijn niet alleen voor daytraders of technische analyse-fanaten. Ook als langetermijnbelegger kan je er waardevolle inzichten uithalen. Ze helpen je namelijk begrijpen hoe de markt zich gedraagt op kritieke momenten. Denk aan momenten vlak na kwartaalresultaten, of na een verrassende rentebeslissing van de centrale bank.

Voor beginnende beleggers raad ik aan om candlesticks te combineren met fundamentele analyse. Gebruik candlestick patronen bijvoorbeeld om een goed instapmoment te vinden voor aandelen die je al fundamenteel hebt onderzocht. Zo vermijd je dat je puur op visuele patronen gaat speculeren, een valkuil waarin ik zelf in mijn eerste jaar meer dan eens tuimelde.

Samenvattend – zonder af te sluiten, want ik weet dat je nog veel meer gaat ontdekken: candlestick charts zijn een krachtige tool, maar ze vragen oefening en geduld. Net als leren fietsen of een goede saus maken: de eerste keer lukt het niet vlekkeloos, maar na wat vallen en opstaan krijg je er gevoel voor. En dan, ja dan, kan zo’n simpel kaarsje je soms meer vertellen dan een hele financiële analyse van dertig pagina’s.