Inflatiegelinkte obligaties: alles wat je moet weten

Wat zijn inflatiegelinkte obligaties en waarom bestaan ze?

Obligaties klinken op het eerste gehoor een beetje als de stoffige bibliothecaris van de financiële markt: saai, betrouwbaar, een tikje voorspelbaar. Maar net zoals je bij nader inzien ontdekt dat die bibliothecaris vijf talen spreekt en tango danst in het weekend, zijn er in de obligatiewereld ook pareltjes te vinden. Enter: inflatiegelinkte obligaties.

Inflatiegelinkte obligaties, in het Engels vaak “inflation-linked bonds” of kortweg “linkers” genoemd, zijn obligaties waarvan zowel de rente (coupon) als de hoofdsom worden aangepast aan de inflatie. Het basisidee? Bescherming tegen de sluipmoordenaar van je koopkracht: inflatie.

In normale omstandigheden keert een klassieke obligatie een vaste rente uit, bijvoorbeeld 2% per jaar. Klinkt oké, maar wat als de inflatie 5% bedraagt? Dan ben je in reële termen eigenlijk geld aan het verliezen. Inflatiegelinkte obligaties pakken dit anders aan: ze corrigeren hun waarde op basis van een officiële inflatie-index, zoals de Belgische gezondheidsindex of de Europese HICP-index. Daardoor stijgen je rente-uitkeringen én het terugbetaalde kapitaal mee met de inflatie.

De eerste versie van deze obligaties werd in het leven geroepen in landen waar inflatie geen kattenpis was. Denk aan Latijns-Amerikaanse landen in de jaren ‘80, maar ook bijvoorbeeld de Verenigde Staten met hun TIPS (Treasury Inflation-Protected Securities). Intussen zijn ook Europese landen – waaronder België – mee op de kar gesprongen. En niet zonder reden.

Hoe werken inflatiegelinkte obligaties concreet?

Stel: je koopt een inflatiegelinkte obligatie met een nominale waarde van €1.000, een looptijd van 10 jaar en een jaarlijkse coupon van 1%. Op het eerste gezicht niet indrukwekkend, toch? Maar hier komt het trucje: elk jaar wordt de hoofdsom aangepast aan de inflatie. Is de inflatie 4% in jaar één? Dan wordt de hoofdsom €1.040. Jouw coupon voor dat jaar wordt dus 1% van €1.040 = €10,40, in plaats van €10.

Gaat het jaar nadien de inflatie weer met 3% omhoog? Dan wordt je hoofdsom €1.071,20. En zo verder. De uiteindelijke afbetaling op het einde van de looptijd is dus ook een inflatie-gecorrigeerd bedrag. Het resultaat is dat je investering in reële termen – dus gecorrigeerd voor inflatie – zijn waarde behoudt.

Een belangrijk detail: sommige obligaties gebruiken de zogenaamde ‘indexation lag’ van drie maanden. Dat wil zeggen dat ze niet de huidige inflatie toepassen, maar die van drie maanden geleden. Goed om in het achterhoofd te houden, vooral in tijden van snel wijzigende inflatie.

Waarom zou je investeren in inflatiegelinkte obligaties?

Iedereen die al eens de supermarkt buitenstapte met een lege kar en een kassabon van vijftig euro, weet dat inflatie alles behalve een theoretisch concept is. Voor spaarders en beleggers kan inflatie als een soort sluipgas zijn dat langzaam maar zeker je vermogen uitholt. Daarom zoeken velen een schuilplaats, en inflatiegelinkte obligaties zijn vaak een solide bunker.

Drie grote voordelen komen meteen bovendrijven:

Ten eerste: kapitaalbescherming. Of beter gezegd: reële waarde-bescherming. Je geld blijft mee evolueren met de stijgende prijzen. Als een brood volgend jaar 10% duurder is, krijg jij ook effectief 10% meer terug op je investering.

Ten tweede: voorziene inkomsten. Je weet wanneer je de coupons ontvangt, en dankzij de inflatiecorrectie blijven die mee op peil met de levensduurte.

Ten derde: diversificatie. Inflatiegelinkte obligaties reageren vaak anders dan gewone obligaties of aandelen op economische schokken. Ze kunnen dus een mooie aanvulling zijn in een evenwichtige portefeuille.

Ik persoonlijk heb ze altijd als een soort verzekering gezien. Je hoopt dat je ze niet nodig hebt, maar je slaapt nét iets rustiger als ze in je portefeuille zitten. Zeker in woelige economische tijden waarin centrale banken zweten over rentebeslissingen.

Zijn er ook nadelen aan inflatiegelinkte obligaties?

Helaas is er geen financieel instrument zonder schaduwzijde. Inflatiegelinkte obligaties zijn daar geen uitzondering op.

Eerst en vooral: lage initiële coupons. Vaak bieden ze een lagere basisrente dan gewone obligaties. Dat is logisch: je krijgt immers een extraatje in de vorm van inflatiecompensatie. Maar in jaren van lage inflatie kan het rendement aan de magere kant zijn. Zeker als deflatie om de hoek loert – ja, het gebeurt nog steeds – dan kan de gecorrigeerde hoofdsom zelfs dalen (al is er meestal een bodemwaarde die je minstens terugkrijgt).

Daarbij komt: de complexiteit. Inflatiegelinkte obligaties zijn geen beginnerstype instrument. Begrijpen welke index gebruikt wordt, wanneer de indexatie plaatsvindt, hoe de belasting er op werkt in België… dat vraagt wat opzoekwerk of een goede financieel adviseur. Zeker als je naar fondsen of ETF’s kijkt die deze obligaties bundelen.

Ook fiscaal is het niet altijd feest. In België wordt roerende voorheffing geheven op de uitgekeerde rente, en als je belegt via een fonds, kan de beurstaks en taks op beursverrichtingen (TOB) ook een rol spelen. Je moet dus het hele plaatje bekijken.

Welke inflatiegelinkte obligaties zijn interessant voor Belgische beleggers?

België zelf geeft geen inflatiegelinkte overheidsobligaties uit voor particulieren. Maar gelukkig zijn er verschillende alternatieven op de markt, vaak via fondsen of ETF’s die investeren in buitenlandse overheidsobligaties.

Bekende voorbeelden zijn:

• TIPS van de Verenigde Staten: uitgegeven door het Amerikaanse ministerie van Financiën, gekoppeld aan de CPI-index.
• OATi en OAT€i van Frankrijk: Franse staatsobligaties, aangepast aan respectievelijk de Franse inflatie of de Europese HICPx-index.
• ILGilts uit het Verenigd Koninkrijk: gelinkt aan de Retail Price Index (RPI).

Als particulier kan je via een broker zoals Bolero, DEGIRO of Keytrade Bank vaak deze obligaties kopen via een fonds. Bekende ETF’s die in deze niche actief zijn, zijn bijvoorbeeld:

• iShares TIPS Bond ETF (TIP)
• Lyxor Euro Government Inflation-Linked Bond ETF
• SPDR Bloomberg Barclays 1-10 Year TIPS ETF

Een kleine tip uit ervaring: kijk goed naar de looptijd en duratie van het fonds. Langlopende inflatiegelinkte obligaties zijn gevoeliger aan renteschommelingen. Als de rente stijgt, kan de koers van het fonds toch dalen, ondanks de inflatiebescherming. Beleg dus nooit blind.

Wanneer zijn inflatiegelinkte obligaties een slimme zet?

Inflatiegelinkte obligaties komen het best tot hun recht in periodes waarin inflatie aanhoudend hoog is of dreigt door te stijgen. Denk aan situaties waarin centrale banken worstelen met inflatiebestrijding, oorlogen die grondstofprijzen opdrijven, of verstoringen in toeleveringsketens die tot structureel hogere prijzen leiden.

Ze zijn ook interessant voor wie met pensioen gaat of al met pensioen is, en graag zekerheid heeft over zijn koopkracht. Want niets zo frustrerend als een pensioen dat jaar na jaar minder waard wordt, puur omdat alles duurder wordt.

Wie vandaag begint met beleggen in inflatiegelinkte obligaties, doet dat vooral als langetermijnbescherming. Je rekent op een zekere mate van inflatie, en wil daar op anticiperen in je strategie. Dat hoeft geen volledige ommezwaai te zijn van je beleggingsportefeuille, maar eerder een slimme aanvulling. Een soort inflatie-airbag, als het ware.

Mijn advies? Beschouw inflatiegelinkte obligaties als een soort financiële paraplu: soms ligt die jaren in de kast, maar op het juiste moment ben je verdomd blij dat je hem hebt meegenomen.