Welke soorten belastingen hebben impact op het rendement van jouw beleggingen?

Beleggen lijkt op het eerste gezicht een spel van risico, rendement en geduld. Maar er is nog een speler aan tafel die vaak vergeten wordt en toch een stevige impact kan hebben op jouw uiteindelijke winst: belastingen. De Belgische fiscus kijkt namelijk mee wanneer jij inkomsten haalt uit aandelen, fondsen of andere beleggingen. En hoewel België op papier bekendstaat als ‘beleggersvriendelijk’ door het ontbreken van een vermogensbelasting, zijn er toch meerdere belastingen die stilletjes knabbelen aan je rendement. Hieronder leg ik uit welke soorten belastingen er bestaan en hoe ze jouw beleggingsresultaten kunnen beïnvloeden.

Roerende voorheffing: een belasting op inkomsten uit kapitaal

De meest bekende belasting voor Belgische beleggers is de roerende voorheffing. Die wordt automatisch afgehouden op de meeste inkomsten uit beleggingen, zoals dividenden en rente. Op dit moment bedraagt het tarief 30% — een niet te onderschatten hap uit je bruto rendement.

Een concreet voorbeeld: ontvang je € 100 aan dividend van een Belgisch aandeel, dan zie je na belasting nog maar € 70 op je rekening verschijnen. De rest vloeit rechtstreeks naar de fiscus. Deze belasting geldt ook voor coupons van obligaties of interesten op spaarrekeningen (al zijn er voor spaarboekjes aparte vrijstellingen tot een bepaald plafond).

Wat veel beleggers niet weten: als je dividenden ontvangt van buitenlandse aandelen, betaal je vaak dubbel. Eerst houdt het buitenland bronbelasting in, daarna komt België met nog eens 30%. Via een belastingaangifte kun je soms een deel van die buitenlandse belasting terugvorderen, maar dat proces is allesbehalve eenvoudig. Zeker voor wie in meerdere landen belegt, is het dus de moeite om dit grondig uit te pluizen.

Beurstaks (TOB): belasting op elke aan- of verkoop

De Taks op Beursverrichtingen, of kortweg TOB, wordt vaak onderschat. Toch is dit een rechtstreekse belasting die telkens toeslaat wanneer je koopt of verkoopt via een Belgische broker. Het tarief varieert volgens het type belegging:

• 0,12% voor obligaties
• 0,35% voor aandelen
• 1,32% voor fondsen zonder Belgische vrijstelling (met een maximumplafond)

Stel dat je voor € 10.000 aan aandelen koopt, dan betaal je dus € 35 TOB. En wanneer je later verkoopt, betaal je opnieuw. Voor actieve beleggers of wie regelmatig herbalanceert, loopt deze belasting snel op en vreet ze ongemerkt aan je rendement. Let wel: deze taks geldt enkel bij Belgische banken of brokers. Wie via een buitenlandse broker belegt (zoals DeGiro, Interactive Brokers of Lynx), is in principe vrijgesteld — al rijzen daar dan weer andere fiscale verplichtingen uit voort, zoals een aangifte op de “kijktaks”.

Reynders-taks: belasting op meerwaarden bij bepaalde fondsen

Een specifieke belasting die vaak vergeten wordt, is de Reynders-taks, genoemd naar voormalig minister Didier Reynders. Deze belasting van 30% geldt op meerwaarden bij het verkopen van bepaalde obligatiefondsen of gemengde fondsen met een obligatiecomponent van minstens 10%.

Belangrijk om te begrijpen is dat deze belasting niet geldt op aandelenfondsen, en ook niet op ETF’s die uitsluitend uit aandelen bestaan. Maar zodra het fonds (of ETF) minstens 10% in vastrentende waarden belegt, word je bij verkoop belast op de geaccumuleerde rentecomponent — niet op de volledige meerwaarde. De belasting wordt automatisch ingehouden door Belgische brokers, maar beleggers met buitenlandse brokers moeten dit zelf aangeven.

Wie dus in zogenaamde “defensieve” fondsen belegt, moet goed opletten of er geen Reynders-taks verscholen zit in het rendement. Vaak lijkt een fonds aantrekkelijk op basis van brutoresultaten, maar na belasting blijft er beduidend minder over.

Meerwaardebelasting op obligaties en kasbons

Hoewel aandelen geen meerwaardebelasting kennen in België, geldt dat wél voor bepaalde vastrentende beleggingen. Zo worden meerwaarden op obligaties en kasbons die je vóór de vervaldag verkoopt, belast als roerende inkomsten. Ook hier geldt het tarief van 30%. Dit maakt het vroegtijdig verkopen van obligaties financieel minder aantrekkelijk, zelfs als je winst boekt. De belasting geldt enkel op de rentecomponent, maar die is in de praktijk moeilijk los te koppelen van de koersstijging, wat de toepassing complex maakt.

Valutawinsten: zelden belast, maar toch opletten

Beleg je in buitenlandse aandelen of fondsen, dan speelt ook de wisselkoers een rol. In principe zijn valutawinsten bij het wisselen van vreemde munt naar euro niet belastbaar voor particulieren, tenzij die winsten het gevolg zijn van speculatief handelen. Koop je echter op korte termijn en is het duidelijk dat je handelde met het oog op muntwinst, dan kan de fiscus wel tussenkomen en de winst als beroepsinkomen of diverse inkomsten belasten.

Ook hier geldt: wie weinig handelt en zijn beleggingen lang aanhoudt, loopt vrijwel geen risico. Maar actieve valutahandel zonder professionele status is fiscaal een grijze zone en dus oppassen geblazen.

Geen belasting op meerwaarde op aandelen – voorlopig

In België is er (voorlopig) geen belasting op de meerwaarde van aandelen als je als particulier belegt. Dat is uitzonderlijk in Europa. In buurlanden zoals Nederland of Frankrijk betaal je wél belasting op vermogenswinst of wordt je totale vermogen jaarlijks belast. In België is de meerwaarde op aandelen dus vrijgesteld, op voorwaarde dat je handelt als “normale en goede huisvader”. Dit werd recent door de Regering De Wever I aangekondigd – en dus weten we ondertussen dat dit binnenkort niet meer het geval zal zijn. De vraag is dus: blijft België dan een beleggersparadijs?

Wie echter handelt als een “professionele belegger” — zeer frequent, met geleend geld, op korte termijn, enzovoort — kan door de fiscus belast worden op die meerwaarden als beroepsinkomen. De grens is vaag, maar de boodschap is duidelijk: wie extreem actief belegt, riskeert zwaardere belastingregimes. Voor de doorsnee buy-and-hold belegger blijft de meerwaarde dus (voorlopig) veilig.

Successie- en schenkbelasting bij overdracht van beleggingen

Tot slot: ook bij overlijden of schenking van beleggingen spelen belastingen een rol. In het geval van een overlijden moeten erfgenamen successierechten betalen op de waarde van de beleggingen, afhankelijk van de graad van verwantschap en het gewest waarin je woont. Bij een schenking van beleggingen via notariële akte betaal je schenkbelasting, maar vermijd je mogelijk zwaardere successiebelasting later.

Voor wie zijn vermogen wil doorgeven op een fiscaal voordelige manier, loont het dus om tijdig advies in te winnen. Met de juiste planning kan je een pak belasting besparen voor je nabestaanden.

Waarom het kennen van deze belastingen écht loont

Belastingen kunnen je rendement stilletjes aantasten, vooral als je ze over het hoofd ziet. Twee beleggers met exact dezelfde portefeuille kunnen op termijn een heel ander nettoresultaat behalen, louter door verschillen in beurstaksen, dividendinhoudingen of Reynders-taksen. Wie fiscaal bewust belegt, behoudt meer van zijn winst — zonder extra risico te nemen.

Een goed begrip van de fiscale spelregels helpt je bovendien om slimme keuzes te maken: zoals kiezen voor accumulerende ETF’s i.p.v. uitkerende, of beleggen via een buitenlandse broker als dat voordeliger blijkt. Het loont dus écht om niet alleen naar rendement te kijken, maar ook naar wat je netto overhoudt. Want daar draait het uiteindelijk om.