Circle overweegt omkeerbare transacties: einde van het onverwoestbare principe in crypto?
Circle, de op één na grootste uitgever van stablecoins wereldwijd, onderzoekt momenteel de mogelijkheid om een mechanisme in te bouwen waarmee transacties met haar tokens onder bepaalde omstandigheden deels teruggedraaid kunnen worden. Dit is een opvallende verschuiving in een sector die traditioneel steunt op het principe van onveranderlijke blockchain-transacties. Volgens Circle-president Heath Tarbert wordt gedacht aan opties die ingrijpen bij fraude of geschillen, maar dan wel zó dat de ‘finaliteit’ van transacties zoveel mogelijk behouden blijft. In dit artikel belichten we de achtergronden, de technische en juridische complicaties, én de strategie van Circle in de context van de regulering van stablecoins.
Waarom overweegt Circle deze koerswijziging?
Het klassieke argument achter blockchain is dat een eenmaal vastgelegde transactie niet kan worden gewijzigd — dat is een van de pijlers van vertrouwen in het systeem. Maar in de praktijk betekent dat ook dat fouten, diefstal of frauduleuze transacties nauwelijks kunnen worden gecorrigeerd. Tarbert erkende dat er “een inherente spanning” bestaat tussen onmiddellijke transfers en de wens om in uitzonderlijke gevallen toch correcties te kunnen toepassen.
Circle werkt aan een nieuw platform, Arc, dat bedoeld is voor institutioneel gebruik. Terwijl transacties op Arc zelf niet direct ongedaan gemaakt kunnen worden, zou er een aanvullende laag komen waarin partijen onderling afspraken kunnen maken voor tegenbetalingen, vergelijkbaar met terugbetalingen in traditionele financiële systemen.
Daarnaast zou er ook een vertrouwelijkheidslaag komen: de adressen zouden zichtbaar blijven, maar de exacte bedragen zouden versleuteld kunnen worden, om privacy van institutionele deelnemers te beschermen. Met deze aanpak hoopt Circle een brug te slaan naar traditionele financiële instellingen die gewend zijn aan mechanismen voor terugvorderingen, geschillen en consumentenbescherming.
Technische en conceptuele uitdagingen
Het idee van een “reversibele” blockchain-transactie botst op meerdere kernprincipes. Een eerste uitdaging is de balans tussen finaliteit en correctiemogelijkheid: hoe waarborg je dat een transactie écht onomkeerbaar is, behalve in de uitzonderlijke gevallen? En wie beslist wanneer een terugdraaiing gerechtvaardigd is? Softwareontwikkelaars bestuderen of er onder overeenstemming van de partijen een mate van omkeerbaarheid mogelijk is.
Daarnaast speelt de spanning tussen centrale controle en decentralisatie. Critici voeren aan dat een dergelijk systeem het centrale ingrijpen mogelijk maakt, wat haaks staat op de kernideeën van blockchain. Arc werd al bekritiseerd als te gecentraliseerd, waarbij sommige waarnemers het zelfs “offensief” vonden om het nog een blockchain te noemen.
Ook het juridische kader en de standaardisatie zijn belangrijk. Wie draagt de verantwoordelijkheid als een terugdraaiing misloopt of onterecht wordt uitgevoerd? Hoe zorg je dat de regels consistent zijn? Dit vereist technologische mechanismen én een juridisch fundament. In de academische wereld bestaan al voorstellen voor “reversible” standaardnormen waarin een transactie binnen een beperkte betwistingstermijn teruggehaald kan worden via een arbitermechanisme.
Tot slot zijn er risico’s op misbruik. Een dergelijk systeem kan open deuren bieden voor manipulatie of vertragingen. Als gebruikers transacties kunnen betwisten, leidt dat mogelijk tot vertragingen of verhoogde complexiteit in wat oorspronkelijk bedoeld was als snelle, bijna onmiddellijke afwikkeling.
Wat betekent dit voor beleggers en de stabiliteit van USDC?
Voor beleggers in digitale activa en met name in stablecoins zoals USDC (de stablecoin van Circle) impliceert dit een fundamentele koerswijziging. Tot nu toe werd USDC gewaardeerd vanwege transparantie, regulatoire zekerheid en stabiele koppeling aan de dollar. Maar als transacties niet langer voor honderd procent onveranderbaar zijn, roept dat vragen op over vertrouwen in de integriteit van het systeem.
Toch zit er ook strategische denklogica achter. Regulators in de VS en andere jurisdicties leggen steeds meer nadruk op consumentenbescherming, geschillenprocedures en verantwoordelijkheden van financiële entiteiten. Door mechanismen voor correctie mogelijk te maken, kan Circle haar product aantrekkelijker maken voor banken, financiële instellingen en toezichthouders die terugvordering, compliance en geschilbeheer verwachten in financiële systemen.
Analisten verwachten dat de marktkapitalisatie van USDC de komende jaren fors kan groeien. Circle positioneert zich daarmee duidelijk als brug tussen crypto en traditionele financiën, onder meer via Arc en via samenwerkingen met banken en fintechs. Dit moet ervoor zorgen dat hun stablecoin niet enkel populair is bij particuliere beleggers, maar ook een betrouwbare keuze wordt voor institutionele partijen.
Vooruitblik: risico’s en kansen
Als Circle erin slaagt een betrouwbare, juridisch robuuste en technisch solide omkeerbaarheidsmechanisme op te zetten, kan dat het vertrouwen van institutionele actoren en toezichthouders versterken. Het zou kunnen fungeren als een oplossing voor een vaak geadresseerd bezwaar tegen pure blockchain-betalingen: dat fouten of fraude nauwelijks gecorrigeerd kunnen worden.
Maar het blijft een delicaat evenwicht: te veel ingrijpen tast het fundament van blockchain aan, terwijl te weinig correctiemogelijkheden het voorstel betekenisloos maken. Beleggers zullen nauwlettend kijken naar hoe Circle deze architectuur uitbouwt, welke governance- en arbitragemodellen worden gekozen, en hoe de marktreactie is — vooral onder voorstanders van puur gedecentraliseerde systemen.
